سهل بن محمد سجستانیابوحاتم سهل بن محمد سجستانی بصری جشمی (م ۲۵۵ هـ)، از عالمان قرائت و نحو و لغت در قرن سوم هجری قمری بود. ۱ - معرفی اجمالیابوحاتم سهل بن محمد بن عثمان بن یزید سجستانی بصری جشمی، در بصره سکونت داشت و از عالمان قرائت و نحو و لغت به شمار می‌رفت. ابوحاتم شعر هم می‌گفت و به علم عروض آگاهی داشت. از ابوزید انصاری، ابوعبیده معمر بن مثنّی و اصمعی فراوان روایت کرده و ابن‌درید در لغت بر او اعتماد نموده است. ابوداود، نسائی، ابوبکر بزاز و برخی دیگر از او روایت کرده‌اند و مبرّد نحوی در درس او حاضر شده است. وی نیکوکاری بود که هر روز یک دینار صدقه می‌داد. ۲ - تاریخ وفاتسال مرگ ابوحاتم را مختلف نوشته‌اند، لیکن ابن‌ندیم آن را به سال ۲۵۵ هـ ثبت کرده است. ۳ - آثارابنندیم نام تالیفات سهل را چنین آورده است: کتاب ما یلحن فیه العامه، الطیر، المذکر و المؤنث، النبات، المقصور و الممدود، المقاطع و المبادی، الفرق، القراآت، الفضاحه، النخله، الاضداد، القسی و النبال و السهام، السیوف و الرماح، الدرع و الجوشن، الوحوش، الحشرات، الهجاء، الزرع، خلق الانسان، الادغام، اللبا و اللبن و الحلیب، الکرم، الشتاء و الصیف، النحل و العسل، الابل، التشوق الی الاوطان، العشب و البقل، الاتباع، الخصب و القحط، اختلاف المصاحف، الحر و البرد و الشمس و القمر و اللیل و النهار، الفرق بین الآدمیین و بین کل ذی روح و کتاب دیگری در موضوع قرائت به نام النقط و الشکل. متاخرین کتاب‌های دیگری را به او نسبت داده‌اند: غایة فی القراآت الاحدی عشر، اعراب القرآن، المزال، و المفسد، الغیث، الفرس، المیاه، الاتباع، الجراد، الفرق الآدمیین و ذوات الاربع، الزینه، المعمرون [۳۰]
كحاله، عمر رضا، المستدرک علی معجم المؤلفین، ص۲۸۳.
الهمزه و الدُّرع و الترس.۴ - پانویس۵ - منبع• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۳۸۸، برگرفته از مقاله «ابوحاتم سهل بن محمد سجستانی». • عبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۱، ص۵۳۲. رده‌های این صفحه : ادیبان سده سوم (قمری) | درگذشتگان سال 255 (قمری) | شخصیت‌های قرن 3 (قمری) | عالمان قرائت قرن (3) | لغت شناسان سده سوم(قمری) | مولفان قرن سوم | نحویان قرن 3 (قمری)
|